Ngành đóng tàu đang có nhiều đơn hàng từ các chủ tàu nước ngoài nhưng năng lực sản xuất hạn chế nên không thể nhận thêm. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp của Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC) đã có đơn hàng đến tận 2026-2027. Tuy nhiên, với những tàn dư từ thời kỳ trước về nợ nần, không được vay vốn để mở rộng đầu tư tái sản xuất nên nhiều đơn vị đóng tàu đã phải “ngậm ngùi” từ chối đơn hàng.

Thực hiện Nghị quyết 220/NQ-CP của Chính phủ về chủ trương theo hướng phá sản đối với Công ty mẹ - SBIC và 7 công ty con, ngành đóng tàu mong muốn đẩy nhanh thủ tục phá sản; xây dựng tiêu chí để các doanh nghiệp đóng tàu sau phá sản vẫn duy trì được ngành nghề, hạn chế tối đa ảnh hưởng, vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của đại dương và kỷ nguyên của dân tộc.

Bài 1: Đóng tàu dồn dập đơn hàng, không còn cảnh “ăn đong” như trước

Hàng loạt các seri tàu với nhiều chủng loại đang được các công ty đóng tàu của SBIC đảm nhận, thực hiện. Đơn hàng từ các chủ tàu dồn dập nhưng với năng lực đóng mới có hạn, nhiều đơn vị đành phải “ngậm ngùi” không dám nhận thêm.

“Lắc đầu” từ chối nhiều đơn hàng

Tại các công ty đóng tàu của Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC) như Bạch Đằng, Nam Triệu, Phà Rừng, Sông Cấm, các phân xưởng luôn rộn rã tiếng búa, tiếng máy cắt, máy mài và những ánh lửa hàn rực sáng trong các phân xưởng. Từng bộ phận của gam tàu được công nhân thi công chi tiết, tỉ mỉ qua từng đường cắt, mối hàn.

Đang thực hiện hợp đồng đóng đóng mới loạt tàu chở dầu/hóa chất trọng tải 13.000 tấn xuất khẩu sang Hàn Quốc, ông Trần Văn Rung, Phó Tổng giám đốc Công ty Đóng tàu Phà Rừng cho biết công ty đã có đủ việc làm đến năm 2027. Hiện nay, giá vận tải biển tốt, thị trường đóng tàu trong nước và thế giới có nhiều tín hiệu tích cực nên nhu cầu đóng tàu tăng cao khiến các “cường quốc” đóng tàu như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản làm không xuể, do đó nhiều chủ tàu nước ngoài đã sang Việt Nam đặt hàng.

“Hiện nay, có rất nhiều chủ tàu trong nước đề nghị công ty ký hợp đồng đóng các tàu chở hàng rời với trọng tải từ 6.000-30.000 tấn. Khách hàng nước ngoài cũng đề nghị đàm phán ký hợp đồng đóng mới nhưng đơn vị không đủ năng lực tiếp nhận thêm đơn hàng,” ông Rung chia sẻ.

Seri tàu điện gió ngoài khơi gồm 14 chiếc là chương trình hợp tác giữa Công ty Đóng tàu Hạ Long với Tập đoàn Damen (Hà Lan), một trong những loại tàu hiện đại, kỹ thuật phức tạp nhất đóng mới ở Việt Nam hiện đã hạ thủy được 3 chiếc, nhà máy đang tiếp tục đóng mới những con tàu tiếp theo.

Công ty Đóng tàu Hạ Long với Tập đoàn Damen (Hà Lan) đóng tàu điện gió ngoài khơi. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Tổng Giám đốc Công ty Đóng tàu Hạ Long, công ty đang đóng mới tàu khách nghỉ đêm dài 120m, tàu rải cáp, tàu khách 5 sao, tàu chở hàng rời 45.000 tấn… cho các đối tác trong và ngoài nước.

Với các hợp đồng đã ký và đang triển khai, ông Tuấn Anh thừa nhận, công ty có đủ việc làm cho người lao động đến hết năm 2027, thậm chí đành phải “lắc đầu” từ chối nhiều đơn hàng mới mặc dù các chủ tàu thiết tha đề nghị.

“Với năng lực hiện tại của đơn vị, Công ty vẫn tiếp tục kế hoạch xúc tiến các sản phẩm khác có giá trị gia tăng cao như tàu khách du lịch, tàu chở dầu, tàu hàng... cho giai đoạn 2027-2030,” ông Tuấn Anh nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Bá Sơn, Phó Tổng Giám đốc Công ty Đóng tàu Bạch Đằng cho biết đơn vị đang thực hiện đóng các gam tàu dầu hóa chất, tàu chở khí hóa lỏng xuất khẩu sang Italy, tàu chở hàng...

Dự kiến cuối tháng này, Công ty sẽ bàn giao tàu chở bồn chứa khí hóa lỏng. Công ty đang triển khai đóng mới tàu chở dầu, hóa chất 9.300m3, dự kiến đầu tháng Sáu hạ thủy, tháng Mười tới bàn giao. Với 2 tàu hàng trọng tải 6.600 DWT phấn đấu cuối năm nay bàn giao.

“Các đơn hàng đóng tàu hiện nay được triển khai đến hết năm 2027, công ty không phải rơi vào cảnh ‘ăn đong’ như vài năm trước đây,” ông Sơn bộc bạch.

Đóng được tàu chất lượng ngang châu Âu

Tại triển lãm quốc tế công nghệ đóng tàu Vietship 2025 diễn ra vào đầu tháng Ba vừa qua ở Hà Nội, nhiều hợp đồng, thỏa thuận đóng mới, cung cấp dịch vụ ngành đóng tàu đã được ký kết giữa các đối tác trong và ngoài nước với tổng giá trị ước tính khoảng 60 triệu USD. Điều này cho thấy năng lực và vị thế của ngành công nghiệp đóng tàu Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trực tiếp kiểm tra kỹ càng cả 3 con tàu dịch vụ điện gió do Công ty Đóng tàu Hạ Long thực hiện, ông Willem, Giám đốc điều hành Công ty Windcat, thuộc Tập đoàn CMB.Tech (chủ tàu) đánh giá chất lượng tàu đóng tại Hạ Long không hề thua kém so với một số tàu cùng chủng loại này từng đóng tại các nhà máy châu Âu.

Theo ông Willem, tàu dịch vụ điện gió ban đầu được thiết kế cho dự án điện gió ngoài khơi, nhưng trên thực tế có thể ứng dụng cho tất cả các dự án năng lượng ngoài khơi nói chung, mở ra thị trường đầy tiềm năng đối với chủng loại tàu này.

“Việc hạ thủy chiếc tàu dịch vụ điện gió thứ 3 đúng tiến độ kế hoạch đã thể hiện cam kết đúng hẹn của Công ty Đóng tàu Hạ Long, khẳng định mạnh mẽ vị thế của ngành công nghiệp đóng tàu Việt Nam trên thị trường quốc tế,” ông Willem nói.

Với việc “bắt tay” hợp tác với đối tác nước ngoài, các trang thiết bị dây chuyền sản xuất, tay nghề người lao động của Công ty Đóng tàu Sông Cấm ngày càng được hiện đại hóa và đảm nhận đóng được những gam tàu khó trên thế giới.

Công ty Đóng tàu Sông Cấm đã đóng được những gam tàu khó trên thế giới. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Ông Đàm Quang Trung, Giám đốc Công ty Cổ phần Đóng tàu Sông Cấm cho biết năm 2020, đối tác của Sông Cấm là Tập đoàn Damen (Hà Lan) cử đội chuyên gia sang để đánh giá năng lực đóng tàu và nhận định rằng nhà máy có thể đóng được 25-27 tàu mỗi năm.

Tuy nhiên, qua quá trình điều hành sản xuất, công ty nhận thấy có thể tiếp tục tối ưu hóa, cải tiến các khâu trong quy trình, đầu tư, sắp xếp lại nhà xưởng. Năm 2024, công ty đã bàn giao được 41 tàu cho các đối tác trong và nước ngoài, con số kỷ lục.

“Đặc thù đóng các loại tàu nhỏ như tàu kéo, tàu cao tốc với hàm lượng kỹ thuật cao, việc đầu tư cho nhân lực, công nghệ là yêu cầu hàng đầu. Vì vậy, để tăng năng suất, chất lượng, nhà máy phải luôn không ngừng đổi mới, cải tiến, tận dụng tối đa cơ sở hạ tầng hiện có. Nếu không áp dụng công nghệ sẽ bị tụt hậu, tự đào thải,” ông Trung nhìn nhận.

Gần đây, Công ty Đóng tàu Bạch Đằng cũng là đơn vị đi đầu ở Việt Nam đóng thành công bồn chứa khí hóa lỏng (LNG) độc lập trên sản phẩm tàu khí hóa lỏng dung tích 4.500 m3 xuất khẩu sang Italy. Bồn được gia công bằng thép mác cao, hàn theo công nghệ mới, bảo đảm các tấm thép liên kết thành một khối, chịu được áp lực cao và khí hóa lỏng được giữ ở nhiệt độ âm 100 độ C.

“Đặc biệt, Việt Nam đã đảm nhận việc thiết kế bồn. Tàu chở khí hóa lỏng 4.500m3 xuất khẩu sang Italy có độ khó gấp 2-3 lần sản phẩm bình thường, đây lần đầu tiên Việt Nam đóng loại tàu này,” ông Nguyễn Bá Sơn, Phó Tổng Giám đốc Công ty Đóng tàu Bạch Đằng chia sẻ./.

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/