Theo thống kê của Cục Thủy lợi, tổng lượng nước thải mà các tỉnh, thành phố có hệ thống chảy qua xả vào hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải năm 2023 khoảng gần 440 nghìn m3/ngày đêm. Trong tháng 3/2024, người dân các huyện Yên Mỹ, Kim Động phản ánh về tình trạng nguồn nước trên các sông thuộc hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải bị ô nhiễm, bốc mùi gây khó chịu và ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp.
Bà Nguyễn Thị Liên, người dân xã Phạm Ngũ Lão (Kim Động) lo lắng cho biết: Không chỉ thời gian gần đây mà tình trạng nước sông Bắc Hưng Hải chảy qua địa bàn bị ô nhiễm đã xuất hiện nhiều năm nay. Mỗi lần nước sông chuyển màu đen đặc bốc mùi hôi, nguồn nước ô nhiễm như vậy nhưng chúng tôi vẫn phải sử dụng để tưới cho lúa và cây trồng vì không còn nguồn nước nào khác.
Thực tế cho thấy, tình trạng ô nhiễm hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Điện Biên chảy qua thị trấn Lương Bằng và xã Phạm Ngũ Lão của huyện Kim Động được ghi nhận liên tiếp nhiều ngày trong tháng 3/2024, mực nước sông xuống thấp, nước đen, sủi bọt, bốc mùi hôi, gây ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt sản xuất nông nghiệp của người dân.
Ngày 18/3/2024, tại Khu công nghiệp Dệt may Phố Nối, thuộc huyện Yên Mỹ và thị xã Mỹ Hào đã xảy ra tình trạng nước thải sản xuất công nghiệp chưa qua xử lý bị tràn ra môi trường. Khu công nghiệp này chuyên sản xuất sản phẩm dệt may, cơ khí, điện tử, hóa chất, dược phẩm, hàng tiêu dùng… Nhà máy xử lý nước thải được xây dựng tại khu với tổng công suất 10.000 m3/ngày đêm. Tuy nhiên, hiện nay hệ thống thoát nước tại khu công nghiệp này đã bị quá tải, khiến nước thải chưa qua xử lý tràn ra, chảy vào kênh mương dẫn trực tiếp vào hệ thống thuỷ lợi Bắc Hưng Hải.
Theo kết quả điều tra các nguồn thải nước thải của ngành chuyên môn, ở tỉnh hiện nay có khoảng 605 điểm xả thải vào hệ thống thuỷ lợi Bắc Hưng Hải có lưu lượng xả thải từ khoảng 5m3/ngày đêm trở lên, tổng lưu lượng ước khoảng 170.598m3/ngày đêm. Trong đó, tổng lượng nước thải công nghiệp gần 66 nghìn m3/ngày đêm, lượng nước thải từ các khu dân cư và các hoạt động khác ước khoảng hơn 100 nghìn m3/ngày đêm. Ngoài ra, tại đầu nguồn sông Bắc Hưng Hải hằng ngày phải tiếp nhận lượng nước bị ô nhiễm có nguồn từ nước thải công nghiệp, dịch vụ, làng nghề, sinh hoạt dân sinh dọc lưu vực sông Cầu Bây chạy qua quận Long Biên và huyện Gia Lâm của thành phố Hà Nội qua cống Xuân Thụy và sông Kiên Thành với lưu lượng phát sinh ước khoảng 155.520m3/ngày đêm, là nguyên nhân chính gây ô nhiễm nguồn nước.
Quan trắc kiểm tra tình trạng ô nhiễm trên hệ thống thuỷ lợi Bắc Hưng Hải
Trong tháng 3/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức kiểm tra, khảo sát tình trạng ô nhiễm hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải chảy qua các huyện Văn Giang, Văn Lâm, Yên Mỹ, Ân Thi và thị xã Mỹ Hào. Kết quả quan trắc chất lượng môi trường nước mặt của hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và các sông nhánh (sông Như Quỳnh, Bần Vũ Xá, Cầu Lường và kênh Trần Thành Ngọ) năm 2023 và những tháng gần đây do Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện cho thấy, có 84/96 mẫu vượt và có 361/1.782 thông số vượt quy chuẩn cho phép về môi trường.
Đồng chí Trần Đăng Anh, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: Chất lượng nước sông Bắc Hưng Hải và một số sông nhánh trong tỉnh chủ yếu ô nhiễm bởi chất hữu cơ, vi sinh như: COD, BOD5, NH4, PO 3-Coliform và nhiều thời điểm hàm lượng các thông số ô nhiễm ở mức cao. Nguyên nhân gây ra tình trạng nguồn nước hệ thống Bắc Hưng Hải bị ô nhiễm là do hệ thống thủy lợi xây dựng đã lâu nhưng chưa được duy tu một cách tổng thể, hiện nay đã xuống cấp, bồi lắng, chế độ thủy văn, mực nước có nhiều thay đổi, hạn chế khả năng dẫn nước. Mực nước xuống thấp, hằng ngày phải tiếp nhận lượng lớn nước thải xả vào mà phần lớn chưa được xử lý.
Để kiểm soát, xử lý, giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước hệ thống Bắc Hưng Hải và các sông nhánh của tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ra Thông báo kết luận số 672-TB/TU ngày 19/8/2022 về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao hiệu quả xử lý triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường sông Bắc Hưng Hải đoạn qua địa bàn tỉnh. Cùng với đó, UBND tỉnh đã ban hành Quy chuẩn kỹ thuật địa phương về nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp; quy định các doanh nghiệp xả nước thải có lưu lượng trên 100m3/ngày đêm phải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động. Đến nay, đã có 20 cơ sở trong tỉnh lắp đặt vận hành hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục. Để xử lý nước thải sinh hoạt nông thôn, tỉnh đã phê duyệt Đề án thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt khu dân cư nông thôn trên địa bàn tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Từ chối tiếp nhận dự án có nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường, công nghệ lạc hậu, phát sinh nhiều chất thải (từ năm 2019 đến nay đã từ chối 18 dự án). Từ năm 2022 đến nay, ngành chức năng của tỉnh đã thanh tra, kiểm tra và xử phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường đối với 321 tổ chức, cá nhân với tổng số tiền 17,166 tỷ đồng.
Sở Tài nguyên và Môi trường đang xây dựng Đề cương dự toán xây dựng Kế hoạch quản lý chất lượng môi trường nước mặt các sông trên địa bàn tỉnh theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 để đánh giá tổng thể hiện trạng các nguồn nước thải có xả thải trực tiếp và gián tiếp vào hệ thống Bắc Hưng Hải; xây dựng kế hoạch, lộ trình đầu tư, triển khai các dự án đầu tư cho việc cải tạo, phục hồi môi trường đối với các đoạn sông bị ô nhiễm.
Bảo vệ môi trường hệ thống thuỷ lợi Bắc Hưng Hải là yêu cầu bức thiết và đòi hỏi sự quan tâm, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chính quyền các địa phương và ý thức của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ giữa các tỉnh, thành phố có hệ thống chảy qua. Một mặt cần nâng cao ý thức trách nhiệm bảo vệ môi trường, tài nguyên nước trong cộng đồng, mặt khác đầu tư và vận hành hiệu quả các công trình xử lý nước thải. Thẩm định chặt chẽ về môi trường các dự án đầu tư, kiên quyết từ chối tiếp nhận các dự án phát sinh nhiều chất thải, nhất là nước thải, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao xả thải trực tiếp ra hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và các sông nhánh. Tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường.
Nguồn: https://baohungyen.vn