Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc phát biểu. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 46, chiều 9/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi).

Báo cáo trình bày tóm tắt về tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) của Chính phủ nêu rõ, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ, hội trường, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính, đại diện Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, Chính phủ đã tiếp thu một số nội dung, thay đổi so với phương án Chính phủ đã trình Quốc hội.

Cụ thể, thực hiện chủ trương đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo Nghị quyết số 57-NQ/TW và sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật về các nội dung: Tổng hợp lập dự toán, chấp hành ngân sách nhà nước, phân cấp ngân sách cấp tỉnh, cấp xã đối với lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số và có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Bên cạnh đó, để kịp thời, chủ động trong việc sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi so với dự toán, dự toán chi còn lại của cấp ngân sách, dự thảo Luật quy định Quốc hội phân cấp cho Chính phủ quản lý điều hành nguồn tăng thu so với dự toán, dự toán chi còn lại, bảo đảm hiệu quả và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết quả thực hiện...

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Theo Báo cáo tóm tắt ý kiến về nội dung tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, liên quan đến nội dung về thẩm quyền của Quốc hội quy định tại Điều 19, dự thảo Luật bỏ quy định về thẩm quyền của Quốc hội quyết định dự toán và phân bổ ngân sách trung ương theo từng lĩnh vực.

Tại Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Luật, Chính phủ đề nghị giữ như dự thảo Luật đã trình Quốc hội.

Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị giữ như quy định hiện hành bởi 3 lý do.

Thứ nhất, về nguyên tắc, việc quyết định ngân sách nhà nước phải phù hợp với mục tiêu, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, trong đó gắn với mục tiêu phát triển ngành, lĩnh vực.

Theo quy định hiện hành, Quốc hội quyết định dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách trung ương cho 13 ngành, lĩnh vực là phù hợp với yêu cầu phân bổ nguồn lực cho sự phát triển toàn diện của đất nước theo Nghị quyết Đại hội Đảng.

Quy định này là cần thiết và cũng là cơ sở để Quốc hội giám sát việc sử dụng hiệu quả tiền thuế do người dân đóng góp.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Thứ hai, theo quy định hiện hành, Quốc hội chỉ quyết định tổng mức theo các lĩnh vực, không quyết định chi tiết đến từng nhiệm vụ chi.

Luật hiện hành đã quy định các bộ, ngành, địa phương theo thẩm quyền sẽ quyết định các nhiệm vụ chi cụ thể, bao gồm cả việc được điều chỉnh dự toán theo quy định tại Điều 53 Luật Ngân sách nhà nước. Vì vậy, hiện nay việc quyết định, điều chỉnh nhiệm vụ chi tiết đã được phân cấp mạnh mẽ, không bị “bó cứng.”

Thứ ba, quy định hiện nay cũng phù hợp với thông lệ quốc tế và được thực hiện trong suốt hơn 20 năm qua không có vướng mắc.

Cùng với đó, dự thảo Luật sửa đổi thẩm quyền điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước của Chính phủ so với Luật Ngân sách nhà nước hiện hành, theo đó đã chuyển thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho Chính phủ quyết định điều chỉnh dự toán, điều chỉnh cơ cấu chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên hoặc điều chỉnh các lĩnh vực chi đã được Quốc hội quyết định.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị không sửa đổi như đề nghị của Chính phủ, bởi việc giữ như Luật hiện hành nhằm bảo đảm tính tuân thủ Hiến pháp: Theo quy định của Hiến pháp và pháp luật hiện hành về ngân sách nhà nước, Quốc hội có thẩm quyền quyết định dự toán ngân sách nhà nước.

Theo đó, khi có biến động cần điều chỉnh dự toán đã được Quốc hội quyết định, nhiệm vụ điều chỉnh dự toán thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Dự thảo Luật giao Chính phủ điều chỉnh dự toán giữa các bộ, ngành, địa phương, cơ cấu chi thường xuyên, chi đầu tư, điều chỉnh mức vay, bội chi ngân sách địa phương, điều chỉnh các lĩnh vực chi đã được Quốc hội quyết định về bản chất là việc “quyết định lại” dự toán ngân sách nhà nước, làm thay đổi dự toán ngân sách nhà nước đã được Quốc hội quyết định.

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Điều này dẫn đến việc quyết định dự toán ngân sách nhà nước của Quốc hội chỉ còn mang tính hình thức, đặc biệt không bảo đảm việc tuân thủ nguyên tắc “Cơ quan nào quyết định, cơ quan đó điều chỉnh.”

Theo Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, trên thực tế quy định hiện hành đã hoàn toàn bảo đảm tính hợp lý, linh hoạt, chủ động trong phân cấp, theo đó đã phân cấp tối đa có thể cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm tính linh hoạt trong điều hành. Đồng thời, việc giữ như quy định hiện hành là bảo đảm đúng chức năng, nhiệm vụ, vị trí của từng cơ quan trong bộ máy nhà nước...

Do đó, trên cơ sở cân nhắc thận trọng, xem xét nhiều chiều, để bảo đảm việc phân cấp, phân quyền phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được phân công theo Hiến pháp và pháp luật hiện hành, đồng thời, bảo đảm tính kịp thời trong việc xử lý các nhiệm vụ điều chỉnh dự toán phát sinh giữa các kỳ họp Quốc hội, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị sửa đổi theo hướng: Quốc hội phân cấp, ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh dự toán thu, chi ngân sách nhà nước giữa các bộ, cơ quan trung ương và một số địa phương nhưng không làm tăng tổng mức vay, bội chi ngân sách nhà nước đã được Quốc hội quyết định.

Cũng tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, quyết định phân bổ, điều chỉnh dự toán, kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách trung ương năm 2022, 2023 đã hoàn thiện thủ tục đầu tư; điều chỉnh nguồn vốn 70% lệ phí lãnh sự được để lại đầu tư các cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài./.

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/