Phần mái chùa Báo Quốc (xã Ngự Thiên) bị cháy. Ảnh: Người dân cung cấp.

Các di tích, công trình kiến trúc cổ trên địa bàn tỉnh chủ yếu được làm bằng gỗ, có nhiều hiện vật dễ bắt lửa như hoành phi, tượng thờ, giấy, vải... nên khi xảy ra cháy sẽ lan rất nhanh, khó kiểm soát. Một minh chứng rõ nhất là vụ cháy xảy ra vào rạng sáng ngày 17/7/2025 tại chùa Báo Quốc (xã Ngự Thiên). Ngôi chùa này được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1990. Thế nhưng hỏa hoạn đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho công trình này, thiêu rụi mái tòa Tiền đường, khiến một số cột và cấu kiện gỗ bị cháy. Do kết cấu công trình bị yếu, một phần mái của tòa Tiền đường đã bị sụp đổ. Rất may toàn bộ tòa Phật điện, các tượng Phật, đồ thờ và nội thất vẫn được bảo vệ nguyên vẹn, không bị thiệt hại. Lực lượng chức năng đã nhanh chóng có mặt và khống chế đám cháy sau khoảng một giờ. Nguyên nhân ban đầu được xác định là chập điện gây ra cháy.

Nhiều hạng mục công trình của chùa Keo (xã Vũ Tiên) được làm bằng gỗ nên công tác phòng cháy, chữa cháy được đặt lên hàng đầu.

Ngày 18/7/2025, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã ban hành công văn đề nghị UBND xã Ngự Thiên khẩn trương thực hiện ngay các biện pháp bảo vệ an toàn cho khu vực xảy ra hỏa hoạn, ngăn chặn xâm nhập trái phép; không để xảy ra mất cắp, thất thoát di vật, hiện vật. Đồng thời, Sở chỉ đạo Ban Quản lý di tích tỉnh và yêu cầu UBND các xã/phường trong tỉnh tăng cường công tác quản lý, bảo vệ di tích, bảo đảm luôn có người thường trực tại di tích. Kiểm tra, rà soát, củng cố lại toàn bộ hệ thống phòng cháy, chữa cháy (PCCC) tại các di tích trên địa bàn, xây dựng và tập huấn các phương án PCCC tại chỗ, nâng cao ý thức phòng ngừa hỏa hoạn cho cán bộ, nhân dân, bảo đảm đáp ứng các yêu cầu về an toàn phòng, chống cháy nổ. Trong đó yêu cầu các địa phương đặc biệt chú ý kiểm tra các di tích đang bị xuống cấp, các di tích có kiến trúc gỗ và các di tích là điểm sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng thường xuyên có đốt hương, nến, vàng mã… để kịp thời có phương án bảo vệ an toàn cho di tích và khách tham quan.

Tập huấn kỹ năng phòng cháy, chữa cháy cho đội phòng cháy, chữa cháy cơ sở tại đền Phù Ủng, xã Phạm Ngũ Lão.

Tại phường Phố Hiến, nơi có Khu di tích quốc gia đặc biệt Phố Hiến, công tác phòng cháy cũng được đặc biệt chú trọng, nhất là vào mùa cao điểm nắng nóng. Ông Phạm Quốc Hoàn, Chủ tịch UBND phường Phố Hiến cho biết: Phường đã xây dựng các phương án phòng cháy cụ thể cho từng địa điểm, lắp đặt bình chữa cháy, tổ chức trực phòng cháy 24/24 giờ tại các điểm có lượng du khách đông. Các khu vực hóa vàng, đốt hương đều được bố trí ở nơi thông thoáng, xa nguồn điện, có người giám sát.

Theo bà Nguyễn Thị Hòa, Phó Trưởng ban Quản lý Di tích tỉnh: Việc nâng cao ý thức cộng đồng là yếu tố then chốt trong phòng cháy tại các di tích trên địa bàn tỉnh. Ban Quản lý đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn du khách và người dân tuân thủ đúng quy định phòng cháy, hạn chế thắp hương, đốt vàng mã trong các di tích, đặc biệt vào những ngày nắng nóng cao điểm.

Tại các chùa, nơi sinh hoạt tôn giáo thường xuyên có thắp hương, để đèn dầu như chùa Tiên Quán (xã Lương Bằng), công tác PCCC cũng được thực hiện nghiêm túc. Đại đức Thích Thanh Quang, trụ trì chùa cho biết: Nhà chùa luôn nhắc nhở tăng ni, Phật tử và du khách không thắp nhiều hương, đèn trong mùa nắng nóng. Nhà chùa cũng chủ động kiểm tra hệ thống điện, ngắt điện ban đêm tại khu thờ tự và bố trí sẵn bể nước, bình chữa cháy ở nhiều điểm để phòng ngừa sự cố cháy nổ.

Tương tự, tại di tích quốc gia đặc biệt chùa Keo (xã Vũ Tiên) công tác PCCC cũng được đặt lên hàng đầu. Để bảo đảm an toàn PCCC, nhà chùa đã trang bị hàng chục bình chữa cháy, đặt ở những vị trí dễ nhìn, dễ thấy. Bên cạnh đó, nhân viên, người trông coi chùa được tập huấn nghiệp vụ về PCCC. Nhà chùa tăng cường nhắc nhở du khách thực hiện nghiêm các quy định về PCCC.

Theo Phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ, Công an tỉnh Hưng Yên: Trong mùa nắng nóng, các ban quản lý di tích trên địa bàn tỉnh cần đặc biệt chú ý đến việc kiểm tra hệ thống điện, thiết bị sinh nhiệt, hạn chế việc thắp hương, đốt vàng mã trong không gian hẹp, có mái che hoặc gần các vật dụng dễ cháy. Ngoài ra, các di tích cần bố trí lối thoát hiểm rõ ràng, trang bị đầy đủ phương tiện chữa cháy, tập huấn kỹ năng xử lý tình huống cháy nổ cho cán bộ, nhân viên trông coi di tích. Mỗi di tích là một “bảo tàng sống” về lịch sử, văn hóa và tâm linh, gắn bó sâu sắc với cộng đồng địa phương. Việc bảo vệ an toàn các di tích không chỉ là trách nhiệm của chính quyền, lực lượng chức năng mà cần sự chung tay của cộng đồng. Nâng cao ý thức PCCC, nhất là trong mùa nắng nóng, chính là cách thiết thực nhất để gìn giữ những giá trị văn hóa bền vững cho thế hệ mai sau.

Nguồn: Baohungyen.vn