Xã Hưng Hà phát huy tiềm năng, lợi thế về điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng để phát triển các mô hình trồng cây dược liệu mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đây là hướng đi hiệu quả trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân và thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.
Cánh đồng trồng cây ngưu tất xanh mướt của nông dân thôn An Mai, xã Hưng Hà.
Xã Hưng Hà hiện có khoảng 135ha trồng cây dược liệu tập trung ở các thôn An Đình, An Mai, An Khoái. Trong đó, cây ngưu tất là loại cây dược liệu chủ lực trong cơ cấu cây trồng vụ đông của các thôn. Hiện 3 thôn trên có khoảng 80ha trồng ngưu tất, chiếm gần 40% diện tích cây vụ đông. Ngưu tất là cây ưa lạnh, trồng từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 11 dương lịch. Sau hơn 3 tháng chăm sóc, cây cho thu hoạch củ với năng suất 5 – 8 tạ/sào. Không chỉ có ngưu tất, người dân xã Hưng Hà còn canh tác hơn 55ha các loại dược liệu khác như cà gai leo, khổ sâm, bạch chỉ, ích mẫu, khôi, hoa hòe… Việc trồng cây dược liệu mang lại cho người dân thu nhập 8 - 12 triệu đồng/sào, cao gấp nhiều lần so với cấy lúa.
Thôn An Mai là vùng sản xuất cây dược liệu lớn nhất xã Hưng Hà với khoảng 47ha, trong đó hơn 25ha là ngưu tất. Hiện cả thôn có khoảng 230/405 hộ tham gia trồng dược liệu, hộ ít vài sào, hộ nhiều tới 2 mẫu. Nhờ hiệu quả kinh tế vượt trội, nhiều gia đình đã gắn bó với cây dược liệu từ những năm 1980 và tiếp tục mở rộng diện tích.Vào tháng 12, các cánh đồng thôn An Mai phủ một màu xanh đặc trưng của ngưu tất, loại cây mà người dân ví như “vàng mười”. Chi phí đầu tư cho 1 sào chỉ khoảng 1.000.000 đồng, gồm tiền giống, phân bón và công làm đất. Cây này dễ trồng nhưng tốn nhiều công chăm sóc, làm cỏ. Sản phẩm được thu mua chủ yếu bởi các cơ sở chế biến dược liệu ở xã Mễ Sở và doanh nghiệp trong khu vực, bảo đảm đầu ra ổn định.
Ngưu tất là loại cây dược liệu dễ trồng, tuy nhiên đòi hỏi nhiều công chăm sóc.
Bà Vũ Thị Thanh, hộ trồng dược liệu lâu năm ở thôn An Mai cho biết: Gia đình tôi duy trì trồng hơn 7 sào dược liệu, trong đó 5 sào là ngưu tất, mang lại thu nhập khoảng 150 triệu đồng/năm. Cây ngưu tất dễ trồng, dễ chăm sóc nhưng khâu làm đất rất vất vả vì phải lên luống cao. Tôi luôn tìm hiểu quy trình kỹ thuật mới và áp dụng đúng hướng dẫn nên chất lượng củ tốt, được thương lái ưu tiên thu mua.
Bên cạnh sản xuất, một số hộ còn làm đầu mối tiêu thụ dược liệu. Ngoài hơn 1 mẫu cây dược liệu gồm cà gai leo, khổ sâm, ngưu tất, ích mẫu, khôi, kim tiền thảo…, gia đình chị Nguyễn Thị Tâm ở thôn An Mai thu mua trên 20 tấn dược liệu mỗi năm của bà con để cung ứng cho các công ty trong và ngoài tỉnh. Việc đóng vai trò liên kết tiêu thụ giúp người dân yên tâm sản xuất, giảm rủi ro thị trường và mang lại cho gia đình chị thu nhập 300 - 400 triệu đồng/năm.
Tại thôn An Đình, gia đình bà Nguyễn Thị Xuyên gắn bó với nghề trồng dược liệu 7 năm nay, với diện tích 6 sào gồm 5 sào hoa hòe, cây khôi và 1 sào ngưu tất. Theo bà Xuyên, hiệu quả từ cây dược liệu cao hơn cấy lúa 3 - 4 lần, giúp gia đình cải thiện đời sống và hướng tới mở rộng sản xuất thời gian tới.
Ông Nguyễn Văn Xoái, Trưởng thôn An Mai cho biết: Điều người dân mong nhất là thị trường tiêu thụ ổn định cho cây dược liệu. Ngoài ra, bà con rất cần hỗ trợ về kỹ thuật, quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn và đặc biệt là xây dựng thương hiệu cho vùng dược liệu. Theo tôi, khi có liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp, mở rộng diện tích và đầu tư giao thông, thủy lợi, cây dược liệu sẽ trở thành ngành kinh tế chủ lực của thôn.
Các loại cây dược liệu sau khi thu hoạch được người dân sơ chế, đóng gói trước khi xuất bán cho thương lái hoặc doanh nghiệp.
Dù mang lại lợi ích rõ rệt, phát triển dược liệu tại Hưng Hà vẫn đối mặt nhiều khó khăn do thị trường tiêu thụ chưa ổn định, phụ thuộc thương lái; kỹ thuật canh tác và bảo quản sau thu hoạch chưa được đầu tư tương xứng để nâng cao giá trị. Vì vậy, địa phương cần xây dựng chuỗi liên kết giữa sản xuất - tiêu thụ và đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng, giá trị.
Hướng tới phát triển nghề trồng cây dược liệu bền vững, xã Hưng Hà xác định cần sự đồng hành giữa chính quyền và người dân. Thời gian tới, xã sẽ tiếp tục quy hoạch vùng sản xuất tập trung, hỗ trợ cơ giới hóa, nâng cao chất lượng giống và quy trình canh tác. Đồng thời tăng cường kết nối doanh nghiệp để hình thành vùng nguyên liệu ổn định, tiến tới xây dựng thương hiệu dược liệu đặc trưng gắn với chương trình OCOP nhằm nâng cao giá trị và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Nguồn: Baohungyen.vn