Chỉ còn đúng một năm nữa, giới báo chí Việt Nam sẽ vinh dự, tự hào kỷ niệm tròn 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam. Trong 100 năm ấy, có một giai đoạn ghi danh tác giả N.V.L với 31 bài báo đăng trên trang nhất Báo Nhân Dân từ ngày 25/5/1987 đến ngày 29/9/1990 cùng tiêu đề "Những việc cần làm ngay".
Chính vì sự kiện này đúng vào dịp chúng tôi chuẩn bị chuyến công tác tại Trường đại học Nông nghiệp III đóng ở tỉnh Thái Nguyên, nay trực thuộc đại học Thái Nguyên. Hồi đó, tôi là phóng viên-biên tập viên Ban Văn xã, Tạp chí Cộng sản. Như đã hẹn trước với một phóng viên Ban Khoa giáo Báo Nhân Dân và một phóng viên của Báo Người giáo viên nhân dân, vào chiều muộn ngày 24/5/1987 chúng tôi gặp nhau ở Ban Khoa giáo, Báo Nhân Dân để bàn việc chuẩn bị chuyến công tác. Hồi đó, chưa có điện thoại di động, tôi đến số nhà 71 phố Hàng Trống, thường trực Báo gọi điện lên Ban Khoa giáo thì phóng viên kia không có trong phòng, tôi nhờ thường trực nói hộ rằng, tôi ngồi đợi ở ghế đá dưới sân tán cây đa xum xuê, xanh mát, khi nào phóng viên ấy về phòng thì xuống đón tôi lên. Tôi ngồi quay ra cổng và phòng thường trực báo, cách cổng và phòng thường trực Báo chừng hơn hai chục mét, dễ quan sát người ra vào.
.jpg)
Quang cảnh Lễ khai trương Trang thông tin đặc biệt và tọa đàm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linhvà “Những việc cần làm ngay" của Báo Nhân Dân
Vừa ngồi xuống được chừng mươi phút, nhìn ra cổng, tôi thấy một xe ô tô nhãn hiệu Lada của Liên Xô, màu vàng nhạt, xuất hiện và đỗ phía ngoài cổng. Người gác cổng chạy ra, chưa kịp mở cổng thì một người đàn ông đã đứng tuổi xuống xe bước qua cổng phụ hướng tới phòng thường trực Báo. Người ấy cầm trên tay chiếc phong bì, trao đổi gì đó với nhân viên thường trực rồi lại quay ra lên xe ngay. Nhìn dáng người rất quen, tôi ngờ ngợ: Ai như Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh thì phải? Tôi đã bụng bảo dạ chạy ra phòng thường trực Báo kính chào Tổng Bí thư và nói với người thường trực rằng, đây là đồng chí Nguyễn Văn Linh, Tổng Bí thư của Đảng!
Nhưng tôi lại sững người dừng lại, quay về ghế ngồi, nghĩ bụng: lẽ nào lại là Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh? Bởi vì: thứ nhất, nếu là Tổng Bí thư thì ông sẽ đi xe sang hơn, ít ra phải là xe Volga, chứ xe Lada chỉ dành cho cấp thứ trưởng như thế; thứ hai, nếu có công việc gì cần đến Báo Nhân Dân thì Tổng Bí thư cho Văn phòng Trung ương Đảng gọi lãnh đạo Báo lên để chỉ đạo hoặc gặp trực tiếp chứ sao Tổng Bí thư lại đích thân xuống toà Báo; thứ ba, nếu Tổng Bí thư xuống thăm, làm việc với lãnh đạo Báo thì chắc phải có chương trình trước để đón tiếp cho chu đáo, đằng này lại không có ai, xe ô tô đỗ ngoài cổng sắt, không có thư ký đi cùng, lẽ nào Tổng Bí thư tự mình đi vào phòng thường trực, mà không ai nhận ra? Đó là những điều lạ, nhưng linh tính mách báo tôi rằng: người đàn ông đứng tuổi kia đúng là Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh. Tôi đem điều băn khoăn, thắc mắc này nói với hai phóng viên mà tôi hẹn gặp, nhưng cả hai đều quả quyết rằng tôi nhầm lẫn với đồng chí lãnh đạo nào đó. Tôi thì vẫn tin vào linh cảm của mình.
Sáng hôm sau, đến cơ quan Tạp chí Cộng sản, tôi giở tờ Báo Nhân Dân ra xem vội, như để thẩm định linh tính của mình. Ngay ở trang nhất, trên cùng góc bên phải của Báo có đăng trang trọng bài báo ngắn với dòng tít: "Những việc cần làm ngay", phía dưới bài báo ký bút danh "N.V.L". Với sự nhạy cảm nghề nghiệp, tôi reo lên với mấy anh trong Ban Văn xã: bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đây này! Mọi người đều không tin và nói N.V.L chắc đâu phải là tên của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh. Tôi thì tin rằng chỉ có bài viết của lãnh đạo Đảng, Nhà nước thì mới được đăng trang trọng thế này. Đồng thời đọc nội dung bài báo mới thấy rõ vị thế của tác giả với tinh thần "Nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật". Bài viết "Những việc cần làm ngay" đăng ngày 25/5/1987 trong hoàn cảnh cả nước triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 khóa VI về ổn định giá cả mới được hơn 4 tháng. “Bốn giảm”, trong đó có giảm tăng giá, là một mục tiêu quan trọng để giữ tình hình ổn định trong quá trình thực thi chính sách đổi mới, nhưng tình hình đang diễn biến xấu. Giá cả tăng có nhiều nguyên nhân, trong đó có “nguyên nhân bất chính” như bài báo đã nêu. Việc thực hiện nghị quyết này chưa đưa lại hiệu quả rõ rệt, kỷ luật về giá đề ra đã bị vi phạm, trong đó, đầu cơ đã làm nảy sinh hiện tượng tham nhũng. Bài báo của tác giả N.V.L đã nói rõ thực trạng này và yêu cầu “các cơ quan báo chí phải lên án, chỉ đích danh cá nhân, cơ quan, tổ chức nào làm trái Nghị quyết Trung ương 2. Quần chúng phải có phong trào lên án ngay một số cán bộ, cơ quan làm bậy”. Bài báo yêu cầu, “các cơ quan tuyên truyền (báo chí, đài phát thanh, đài truyền hình...) phải phản ánh và lên án, phải chỉ đích danh những cá nhân, những cơ quan, những tổ chức... làm các việc trái với chủ trương, nghị quyết Trung ương...”, “các cơ quan pháp luật phải lôi các vụ, việc làm sai trái lớn để nghiêm trị và kết quả thế nào phải đưa rõ lên các cơ quan ngôn luận cho nhân dân biết”. Những ngày sau đó, một loạt "Những việc cần làm ngay" được công khai đưa lên báo chí. Tác giả của những bài báo đó nắm rất rõ nhiều việc, nhưng vấn đề cơ bản là trong thời điểm đó, tác giả N.V.L dám viết công khai những vấn đề tiêu cực để phát động phong trào chống tiêu cực, những nỗi bức xúc của quần chúng, Nhân dân. Đó là thái độ của người cộng sản, dám nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, nói đúng sự thật để cải tạo hiện thực. Khi đó, trong đội ngũ cán bộ, đảng viên không phải ai cũng đồng tình vì cho rằng báo Đảng cứ “vạch áo cho người xem lưng” và như thế sẽ làm cho “kẻ xấu lợi dụng”. Thói quen “đóng cửa bảo nhau” đã ăn sâu vào một bộ phận không nhỏ ở trong Đảng. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã thẳng thắn chỉ ra những căn bệnh trầm kha trong xã hội và nghiêm khắc cảnh báo cho các cơ quan và toàn xã hội. Lúc đầu, nhiều người chưa biết rõ tác giả mang bút danh N.V.L. là ai và ý nghĩa của mấy chữ N.V.L. Có người còn suy mấy chữ N.V.L là "Nhảy vào lửa", để thấy rõ tính chất gay go, sự "tuyên chiến" của tác giả đối với tiêu cực và dám nói sự thật. Khi biết những bài báo đó là của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh thì cán bộ, đảng viên và Nhân dân càng ủng hộ, tin tưởng vào thái độ của Đảng với tinh thần thực hiện Nghị quyết Đại hội VI của Đảng.
Đến nay, nhớ lại hình ảnh mà đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đích thân mang bài báo đến Báo Nhân Dân vào chiều muộn ngày 24/5/1987, cộng với bút tích bức thư càng thấy rõ thái độ khiêm tốn, phong cách giản dị, tinh thần cầu thị và tôn trọng báo chí của một Tổng Bí thư của Đảng. Đặc biệt, là người đứng đầu Đảng, nhưng trong thư, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh viết rất khiêm tốn, cầu thị chứ không hề có biểu hiện cấp trên ra lệnh cho cấp dưới. Bức thư viết tay, rất ngắn gọn, có đoạn:
"Kính gửi Toà soạn báo Nhân Dân,
Từ nay trở đi, tôi sẽ gửi đăng những bài ngắn, dưới đề mục "Những việc cần làm ngay".
Rất mong các đồng chí thấy được thì đăng.
Cần sửa gì về nội dung và cách viết, các đồng chí cứ sửa.
Tôi sẽ ráng viết đều, trừ khi bận việc quá, hay phải đi xa.
Rất cảm ơn
Linh"
Bức thư chỉ ký tên Nguyễn Văn Linh mà không ghi chức vụ. Điều này hàm ý đồng chí cũng chỉ là một tác giả bình thường như bao cộng tác viên khác của Báo. Khi nhận được thư và bài viết của đồng chí Tổng Bí thư của Đảng, lãnh đạo Báo Nhân Dân đã "quyết định đăng bài viết của đồng chí Tổng Bí thư là vì vấn đề nguyên tắc, nhưng cái lớn hơn thế đó là vì giá trị”, nguyên Tổng Biên tập Báo Nhân Dân thời kỳ đó, đồng chí Hà Đăng, khẳng định.
Đúng vậy, loạt bài "Những việc cần làm ngay” của đồng chí Nguyễn Văn Linh chẳng những có giá trị lý luận và thực tiễn vô cùng sâu sắc, mở ra thời kỳ phát triển mới của nền báo chí cách mạng nước nhà và đến nay vẫn luôn luôn có giá trị thời sự nóng hổi. Với tôi, mỗi dịp Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam lại nhớ kỷ niệm và hình ảnh đồng chí Nguyễn Văn Linh đích thân mang bài viết "Những việc cần làm ngay" và viết thư "kính" nhờ Báo Nhân Dân đăng giúp.
Nguồn: https://baohungyen.vn