Giữa nhịp sống hiện đại, khi các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi mọc lên ngày càng nhiều thì đâu đó vẫn có không ít người tìm về chợ phiên - nơi lưu giữ những nét đẹp mộc mạc, đậm hồn quê. Ở xã Trung Nghĩa trước đây (nay là phường Phố Hiến), người dân vẫn truyền nhau câu ca thân thuộc: “Chợ Đầu một tháng sáu phiên - Ai ơi nên nhớ chớ quên chợ Đầu”. Chợ Đầu họp cố định vào các ngày mùng 2, 8, 12, 18, 22 và 28 âm lịch hằng tháng. Những phiên chợ ấy không chỉ là nơi trao đổi, buôn bán mà còn là không gian văn hoá dân gian - nơi kết tinh hồn đất, hồn người qua bao thế hệ.
Buôn bán các sản phẩm từ tre, nứa tại chợ Đầu (phường Phố Hiến).
Theo lời kể của các bậc cao niên, cái tên “chợ Đầu” xuất phát từ vị trí họp chợ nằm ngay đầu làng. Ngày xưa, chợ chỉ gồm những dãy lán đơn sơ lợp phên nứa, họp trước sân của đền Mẫu Đào Nương - nơi thờ bà Đào Thị Huệ ở thôn Đào Đặng, xã Trung Nghĩa xưa. Mỗi phiên họp chợ, cảnh tượng lúc nào cũng tấp nập, rộn ràng; người mua, kẻ bán chen chân, tiếng mặc cả, tiếng cười nói vang cả một vùng. Hàng hóa chủ yếu là con giống, cây giống, sản vật địa phương cùng các vật dụng bằng tre, nứa như: thúng, nong, nia, rổ, rá… để phục vụ sản xuất nông nghiệp và đời sống sinh hoạt hằng ngày.
Trải qua bao biến cố thời gian và lịch sử, cùng với sự phát triển của kinh tế, đời sống người dân ngày một nâng cao, kéo theo sự phát triển của các chợ truyền thống. Chợ Đầu giờ họp quanh tháng nhưng vào 6 ngày chợ phiên, không khí vẫn mang một nét riêng khó lẫn. Chợ họp sớm hơn, đông vui hơn và đặc biệt có những mặt hàng chỉ xuất hiện trong ngày chợ phiên là những hàng bán cây giống, con giống... Hàng cây giống được bày bán với đủ loại cây hoa, cây cảnh, cây ăn quả rồi các loại rau màu theo mùa như: cây cà chua, su hào, bắp cải… Mỗi chậu cây, mỗi bầu giống đều được người bán nâng niu, giới thiệu tỉ mỉ như gửi gắm niềm hy vọng về một mùa vụ bội thu. Kế đến là khu bán con giống rộn ràng tiếng kêu của gà, vịt, ngan, ngỗng. Những chú gà con vàng ươm, bé bằng nắm tay chen chúc trong chiếc lồng tre, những chú chó con lũn cũn, thấy ai đến gần cũng quấn quanh chân… Người mua, người bán tay bắt mặt mừng, hỏi han nhau về cách chăm, về giống tốt, giống khỏe. Không khí thân mật, gần gũi ấy khiến ai đến chợ phiên cũng thấy ấm lòng bởi sự giản dị, chân quê. Tất cả tạo nên một khung cảnh sống động, thân thương.
Một góc chợ khác cũng khiến bao người bồi hồi, thương nhớ về thời xưa cũ là khu bán đồ tre nứa thủ công với những chiếc bu gà, rổ, rá, thúng, nong, nia... được xếp ngay ngắn bên nhau, tỏa ra mùi tre mới mộc mạc, thân thuộc. Những chiếc chổi được bện bằng rơm nếp, dẫu đơn sơ, vẫn chứa đựng trong đó sự khéo léo, tỉ mỉ và cả tình yêu lao động của người dân quê. Những vật dụng giản dị ấy không chỉ là đồ dùng thường ngày mà còn là ký ức, là hơi thở của một nếp sống xưa cũ, mộc mạc mà đầy ân tình.
Không chỉ có hàng hóa được bày bán, chợ phiên còn hấp dẫn bởi những gánh quà quê mang hương vị khó quên: bánh tẻ dẻo dai, bánh rán giòn, bánh đúc lạc bùi ngọt, bánh cuốn chả nóng hổi thơm lừng... Giữa chốn chợ đông người, những hương vị ấy như níu bước người đi, khiến ai cũng muốn dừng lại để cảm nhận chút ấm áp, thân thương của quê hương.
Ngày nay, dù chợ phiên không còn giữ trọn vẹn dáng vẻ mộc mạc của ngày xưa nhưng sức sống và nét riêng của nó vẫn bền bỉ tồn tại. Với nhiều người, đến chợ phiên không chỉ để mua bán mà còn là “đi chơi chợ” để tận hưởng không khí gần gũi, dân dã. Với tôi, mỗi lần đến chợ phiên lại thấy lòng nao nao nhớ về những năm tháng tuổi thơ - cái thời háo hức được mẹ dắt đi chợ, len giữa dòng người đông đúc để mua được chiếc kẹo kéo dẻo ngọt, cái kẹo vừng thơm bùi hay chiếc bánh đa nướng giòn tan. Chợ phiên không chỉ là nơi buôn bán hàng hóa mà còn là hơi thở của làng quê, của tình người mộc mạc, chân chất qua bao thế hệ người Việt Nam.
Nguồn: Baohungyen.vn